Stvarna nadležnost okružnih sudova u Republici Srpskoj uređena je Zakonom o sudovima Republike Srpske (Službeni glasnik Republike Srpske broj 111 od 23. decembra 2004. godine). Prema članu 27. ovog zakona okružni sud je stvarno nadležan:

1. Prvostepena nadležnost

1) da sudi za krivična djela za koja je zakonom propisana kazna zatvora preko 10 godina ili dugotrajni zatvor, ako zakonom nije određena nadležnost drugog suda;

2) da postupa u toku istrage i nakon podizanja optužnice u skladu sa zakonom;

3) da sudi za krivična djela za koja je Sud Bosne i Hercegovine prenio nadležnost na okružne sudove;

4) da odlučuje u svim upravnim sporovima i to prema sjedištu prvostepenog upravnog organa, kao i o zahtjevima za zaštitu sloboda i prava utvrđenih ustavom, ako su takve slobode i prava povrijeđeni konačnim pojedinačnim aktom ili radnjom službenog lica u organima uprave, odnosno odgovornog lica u preduzeću, ustanovi ili drugom pravnom licu, kada za zaštitu tih prava nije obezbijeđena druga sudska zaštita.

2. Drugostepena nadležnost

1) da odlučuje o žalbama protiv odluka osnovnih sudova;

2) da odlučuje o žalbama protiv rješenja sudova za prekršaje;

3) da odlučuje o drugim redovnim i vanrednim pravnim lijekovima, ako je to određeno zakonom.

3. Ostalo

1) da rješava o sukobu mjesne nadležnosti između osnovnih sudova sa svog područja u skladu sa zakonom;

2) da odlučuje o prenosu mjesne nadležnosti sa jednog osnovnog suda na drugi osnovni sud na svom području;

3) da odlučuje o brisanju osude i prestanku mjera bezbijednosti i pravnih posljedica osude, na osnovu sudske odluke;

4) da postupa po molbama za pomilovanje u skladu sa zakonom;

5) da rješava o priznanju odluka stranih sudova, stranih trgovačkih sudova i stranih arbitraža;

6) da pruža međunarodnu pravnu pomoć u krivičnim predmetima i

7) da vrši druge poslove određene zakonom.

Područje Okružnog suda u Istočnom Sarajevu (mjesna nadležnost)

Mjesna nadležnost okružnih sudova određuje se prema njihovom području. Prema članu 25. stav 1. tačka 1. Zakona o sudovima Republike Srpske područje Okružnog suda u Istočnom Sarajevu i obuhvata područje osnovnih sudova u Sokocu, Višegradu i Vlasenici.