Zakonom o sudovima Republike Srpske („Službeni glasnik RS“ broj 37/12 i 44/15) određena je nadležnost Osnovnog suda u Banjoj Luci.

Prema članu 26. stav (1) tačka a) Zakona, Sud je mjesno nadležan za područje grada Banja Luka i opštine Laktaši.

Prema članu 30. Zakona, Sud je stvarno nadležan da u prvom stepenu sudi:

1. a)u krivičnim predmetima:

1)   za krivična djela za koja je zakonom propisana kao glavna kazna – novčana kazna ili kazna zatvora do deset godina, ako posebnim zakonom nije određena nadležnost drugog suda,

2) za krivična djela za koja je posebnim zakonom određena nadležnost osnovnog suda,

3) za krivična djela za koja je Sud Bosne i Hercegovine prenio nadležnost na Sud,

4) za bilo koji krivični postupak protiv maloljetnika,

5) da postupa tokom istrage i nakon podizanja optužnice u skladu sa zakonom,

6) da odlučuje o vanrednim pravnim lijekovima kada je to zakonom previđeno,

7) da odlučuje o brisanju osude i prestanku mjera bezbjednosti i pravnih posljedica osude, na

     osnovu sudske odluke,

8) da postupa po molbama za pomilovanje u skladu sa zakonom.

1. b)u građanskim predmetima:

1) u svim građanskim sporovima,

2) u vanparničnom postupku.

1. v)u prekršajnim predmetima:

1) u svim prekršajnim predmetima,

2) o zahtjevima za ponavljanje prekršajnog postupka.

1. g)u drugim predmetima:

1) da sprovodi izvršni postupak, ako zakonom nije drugačije određeno,

2) da određuje mjere obezbjeđenja, ako zakonom nije drugačije određeno,

3) da rješava u posebnim postupcima, ako zakonom nije drugačije određeno,

4) da pruža pravnu pomoć sudovima u Bosni i Hercegovini,

5) da vrši poslove međunarodne pravne pomoći, ako zakonom nije određeno da neke od tih

     poslova vrši okružni sud,

6) da vrši poslove upisa registracije udruženja građana,

7) da vrši druge poslove određene zakonom.